De Rodelknie (bursitis prepatellaris)

Bidknie – of Rodelknie – is de meer gangbare naam voor bursitis prepatellaris. Bursitis is een ontsteking (weefselzwelling) van een slijmbeurs. De slijmbeurs die zich voor de knieschijf (patella) bevindt, wordt de patellaire slijmbeurs genoemd. Wanneer deze ontstoken raakt, is er sprake van bursitis prepatellaris.
Een slijmbeurs is een gesloten zakje of omhulsel dat vocht bevat en bekleed is met een speciaal membraan. Slijmbeurzen bevinden zich op plaatsen waar veel wrijving optreedt, zoals op een kwetsbaar of uitstekend lichaamsdeel, of op een plek waar een pees (die botten en spieren met elkaar verbindt) over een bot loopt. De functie van een slijmbeurs is die wrijving te verminderen: door als stootkussen te fungeren tussen de botten, spieren en pezen, wordt beschadiging van het lichaam voorkomen. Een ontsteking van zo’n slijmbeurs noemen we bursitis (slijmbeursontsteking). Deze ontsteking (of irritatie) is meestal een zogenoemde steriele ontsteking. Dat houdt in dat het geen gevolg is van een infectie met een bacterie.

Oorzaken

De naam ‘Rodelknie’ stamt uit de tijd dat priesters en gelovigen vaak langdurig op de knieën zaten om te bidden. De term ‘huisvrouwenknie’ houdt verband met het langdurig op de knieën zitten tijdens het schrobben van de vloer.
De blessure veroorzaakt een steriele ontsteking (weefselreactie en weefselzwelling) van de slijmbeurs. Slijmbeursontsteking kan ook optreden als gevolg van een ongeval of een ziekte (zoals reumatoïde artritis) die ontsteking van de gewrichten veroorzaakt. In zeldzame gevallen is de oorzaak een bacteriële infectie, in dat geval is er sprake van een niet-steriele ontsteking.


Verschijnselen

De voorkant van het kniegewricht is pijnlijk en gezwollen en soms kan de knie niet meer goed gebogen worden. Omdat deze slijmbeurs direct onder het oppervlak van de huid ligt, ziet men vaak ook roodheid van de huid. De typische plaats is meestal voldoende om tot de diagnose te komen. Bij koorts en lokale roodheid die warm aanvoelt, moet een bacteriële infectie uitgesloten worden.


Diagnostische onderzoeken

De diagnose kan op grond van de klachten en het lichamelijke onderzoek worden gesteld. Bij twijfel of wanneer een bacterie de oorzaak is, wordt een beetje vocht opgezogen uit de slijmbeurs voor nader onderzoek, bijvoorbeeld een bacteriekweek, in het laboratorium.

Behandeling

Rust, pijnstilling en koelen met ijs zijn de eerste maatregelen die men kan nemen om de ontsteking te bestrijden. Middelen als ibuprofen en paracetamol zijn daarbij de eerste keuze (lees voor gebruik de informatie op de verpakking). Wanneer de pijn het toelaat, is het belangrijk om weer in beweging te komen om verstijving van de knie te voorkomen. Lichte oefeningen, zittend op de rand van de tafel waarbij de knie een stukje opgetild wordt en om deze vervolgens weer te laten zakken, zijn daarbij een eerste stap op de weg naar herstel.
In ernstige gevallen kan een injectie met corticosteroïden in de slijmbeurs zeer effectief zijn. Als er sprake is van een infectie, is een behandeling met antibiotica noodzakelijk. In de zeldzame gevallen waarin de aandoening chronisch wordt, kan overwogen worden de slijmbeurs operatief te verwijderen.


Terugkeren van de ontsteking voorkomen

Als de pijnlijke knie ook na de behandeling belast wordt, kan de aandoening terugkeren. Daarom is het van belang houdingen en bezigheden die de knie overmatig belasten, te vermijden.

Meer informatie

Informatie van Nederlandse orthopeden

Nuki, G., Ralston, S.H., Luqmani, R. 1999, ‘Diseases of the connective tissues, joints and bones’, in: Davidson’s Principles and Practice of Medicine, eds C. Haslett, E.R.E. Chilvers, J.A.A. Hunter & N.A. Boon, Churchill, Livingstone, London.

Rohatiner, A.Z.S., Slevin, M.L., Tate, T. 1999, ‘Medical oncology’, in: Clinical Medicine, eds P.Kumar & M. Clark, Harcourt Publishers Limited, Edinburgh, London.

Webb, J.M. 2000, ‘Disorders of muscle, tendons, ligaments; sports medicine’, in: Bailey & Love’s short practice of surgery, eds R.C.G. Russell, N.S. Williams & C.J.K. Bulstrode, Arnold, London.
top